1996 yılından beri ana dili İngilizce olan Amerika’da yaşıyorum. Şimdi size, çok sık kullanılmayan bazı kelimelerin hâlâ nasıl telaffuz edildiğini bilmiyorum desem eminim çok şaşıracaksınız. Esasında, birçok Amerikalının da bilmediğini söylersem, şaşkınlık seviyenizin tavan yapacağını tahmin ediyorum.

Ben bunun nedenini merak edip biraz araştırma yaptım ve nedenini çok detaylara girmeden burada sizlerle paylaşmak istiyorum.

• İngilizce’ye Latince, Fransızca, Almanca olmak üzere birçok dilden kelimeler girmiş.

• Bazen bu kelimelerin aslına, yani alındığı dildeki haline sadık kalınmak istenmiş.

• İngiliz dil bilimciler, Orta çağ İngilizce'si dönemin de "The great vowel shift” dedikleri bir olay gerçekleşmiş. Bu çok karışık bir konu, açıklamaya çalışırsam yazı çok uzayacak, o nedenle bunu es geçiyorum, İngilizce bilip çok merak edenler buradan okuyabilirler:

• https://www.thoughtco.com/great-vowel-shift-gvs-1690825 

İşte bütün bunlar aşağıdaki verdiğim karmaşayı yaratmış.

Aynı şekilde okunan ama farklı yazılan kelimelere birkaç örnek:

• byte, bite, bight - bu üç kelime farklı anlamları olmasına rağmen "bayt"

• seen, scene - "siin"

• hear, here - "hiır"

• sense, cents, scents - "sens"

• err, heir, air - "eer"

• you, ewe – "yuu" diye okunuyor.

Aynı şekilde yazılan, ama farklı okunan kelimelere birkaç örnek:

Read (şimdiki zaman hali: okumak) "riid"

Read (geçmiş zaman hali: okumak) "reed"

Lead (fiil hali: önderlik etmek) "liid"

Lead (isim hali: kurşun) (leed)

Kelime içinde bulunan ama okunmayan harflere bir kaç örnek (kırmızı harfler sessiz):

• gnat, gnaw

• know, knee, knife, knit

• psychology, psychiatrist, pneumonia

• should, could, would

• isle, aisle, island

• wrap, wrinkle, write, wrath, wrist

Bu konuda çok daha örnekler verilebilir ama bu yazının amacı sizleri İngilizce öğrenmekten vazgeçirmek, veya İngilizce okuma kurallarını anlatmak değil, yazının gayesi, Atatürk’ün bizlere armağan ettiği Türkçe alfabemizle gurur duymamız, ve o alfabeye sahip çıkıp kıymetini bilmemiz.

Siz kanmayın o, "bir gecede dilimizi değiştirdiler, atalarımızın mezar taşlarını okuyamıyoruz" diyen politikacılara. Onlar siyasi çıkar sağlamak ve kendilerine rakip gördükleri insanları kötü göstermek için söylemiş oldukları, içi boş, hiçbir bilimsel, mantıksal dayanağı olmayan sözlerden ibaret.

Bu konuyla ilgili aşağıdaki yazımı da okumanızı öneririm:

Atatürk alfabeyi neden değiştirdi? 

Bu konuda daha fazla bilgi edinmek isterseniz, bu web sitesini tavsiye ederim, biraz eski bir site ama güzel bilgiler içeriyor:

http://www.say-it-in-english.com/SpellHome.html